Göreme Açık Hava Müzesi

Göreme | Göreme Kiliseleri | Rahibeler ve Rahipler Manastırı

3.yüzyılda kuvvetli şahsiyete sahip rahipler bölgeyi dini düşünce ve yaşantının canlı bir merkezi haline getirdiler. 4.yüzyılda Kapadokya üç büyük azizin (Kayseri piskoposu Büyük Basilios, kardeşi Nyssa'lı Gregorios ve Nazianos'lu Gregorios) memleketi olarak bilinirdi. Bütün Hıristiyanlık fikirleri, bu azizler tarafından birleştirilerek yeni bir şekil verilmiştir-. Basilos'un düşünce ve doktrinleri bugün bile Hıristiyan toplumları için önemlidir. Ôrneğin kıtlık zamanında tek parça ekmeği olan bir Hıristiyana, o ekmeği ikiye bölüp yarısını karnı aç birisine vermesini ve kendisini Allah'ın himayesine bırakmasını öğütlemiştir. Basilios, çok münzevi bir hayatı tercih etmemiş, köy ve kasabalardan yeteri kadar uzakta, toplumların manevi sığınak yeri olarak küçük manastırlar ve kiliseler kurmuştur. Buralarda bir vaizin nezaretinde günlük dini ibaretler yerine getirilmiştir. Fakat bunlar Mısır ve Suriye'de olduğu gibi diğer Hıristiyanlardan ayrı özel ve imtiyazlı gruplar haline sokulmamışlardır. Basilios'un Kapadokya kiliselerinde yapmış olduğu önemli bir reform cemaatle dua usulünü yeniden kurmasıdır.

Bugünkü Göreme Açık Hava Müzesi bu eğitim sisteminin başlatıldığı yerdir. Soğanlı, Ihlara, Açıksaray aynı eğitim sisteminin daha sonraları görüldüğü yerlerdir.

Göreme Kilise Mimarisi

Göreme kiliselerinde oldukça yaygın olan tek nefli beşik tonozlu plan tipi, bölgede yaşayan dini topluluklar ve inzivaya çekilen kişiler için en uygun mimari yöntemdir. Ayrıca bu tip yapılar mezar yeri olarak da benimsenmiştir.

Enlemesine dikdörtgen plan, Mezopotamya kökenlidir. Göreme'de bu yapılar muhtemelen bu bölgeye yerleşen belirli yabancı guruplar için inşa edilmiştir. İki nefli yapı tipi çok nadir olup (Sadece Aziz Eustathios Kilisesi) Soğanlı ve Ihlara kiliselerinde yaygındır. Göreme'de üç nefli bazilika planı da nadirdir. Bu yapı tipi Durmuş Kadir gibi piskoposluk kiliselerinde tercih edilmişti,. Büyük boyutlu ve mimari elemanların zenginliği nedeniyle bu tip kaya kiliseleri fazla tercih edilmemiştir. Kiliselerdeki duvar resimlerinde iki ayrı süsleme tekniği kullanılmıştır.

1. Alçı ve sıva kullanmadan doğrudan kaya üzerine kırmızı aşı boyası ile yapılan boyama tekniği. Bu teknikte ana kaya, fon olarak kullanılmıştır. (Aziz Basisilios ve Azize Barbara şapeli)
2. Alçı, kum ve saman karışımının ana kaya üzerine sıvanarak fresk tekniğinde yapılan boyama tekniği. Konuları - İncil'den alınmıştır.

Tokalı Kilise

Bölgenin bilinen en büyük kaya kilisesi olup 4 mekandan oluşur: Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski Kilise'nin altındaki Kilise, Yeni Kilise'nin kuzeyindeki Yan şapel.

10.yüzyılın ilk yarısına tarihlenen Eski Kilise, bugün Yeni Kilise'nin giriş mekanıdır ve ilk haliyle tek nefli, beşik tonozlu bir yapıdır. Doğusuna Yeni Kilise'nin eklenmesi sırasında apsisi tamamen yıkılmıştır. Sahneler tonoz yüzeyine ve duvarların üst bölümüne yerleştirilmiştir. İsa'nın hayatını kapsayan konular tonozda panellere ayrılmış olup, sahneler sağ kanatta başlayıp sol kanata doğru birbirini takip etmektedir.

Sahneleri:

Tonoz: aziz tasvirleri,

Sağ duvar üst panel: Meryem'e Müjde, Meryem'in Elizabet'i Ziyareti,

Meryem'in Bakireliğinin ispatı, Beytüllahim'e yolculuk, İsa'nın Doğumu,

Sol duvar üst panel: Üç müneccimin tapınması, Masum çocukların katliamı, Mısır'a kaçış, İsa'nın mabede takdimi, Zekeriya'nın öldürülmesi;

Sağ duvar orta panel : Elizabeth'in takip edilmesi, Vaftizci Yahya'nın görevlendirilmesi, Vaftizci Yahya'nın kehaneti, İsa'nın Vaftizci Yahya ile buluşması, İsa'nın Vaftizi, Kana düğünü;

Sol duvar orta panel : şarap mucizesi, Ekmeklerin ve balıkların çoğaltılması, Havarilerin görevlendirilmesi, Kör adamın iyileştirilmesi, Lazarus'un diriltilmesi;

Sağ duvar alt panel: İsa'nın Kudüs'e girişi, İsa'nın havarilerle Son Akşam Yemeği, Yahuda'nın İhaneti, İsa Pontius Platus önünde,

Sol duvar alt panel: İsa Golgota yolunda, İsa çarmıhta, İsa'nın çarmıhtan indirilmesi, İsa'nın gömülmesi, Kadınlar boş mezar başında, İsa'nın cehenneme inişi, İsa'nın göğe çıkışı.

Bu panelin altında aziz tasvirleri; Girişin üstünde ise Başkalaşım sahnesi yer almaktadır.

YENİ KİLiSE

Yeni Tokalı enlemesine dikdörtgen planlı, basit beşik tonozludur. Doğu duvarında kemerlerle birbirine bağlı dört sütun, sütunların arkasında yükseltilmiş bir koridor, koridordan sonra ana apsis ile iki yan apsis yer alır. Beşik tonozlu nefinde İsa'nın hayatı kronolojik sıraya göre daha çok kırmızı ve mavi renkler kullanılarak işlenmiştir. Lapis mavisi, Tokalı Kilise'yi diğer kiliselerden ayıran en önemli özelliğidir.

Enlemesine nefte, Aziz Basilios'un hayatı, çeşitli azizlerin, tasviri ve çoğunluk İsa'nın mucizelerine ait sahneler yer alır.

Araştırmacılar göre, Yeni Kilise , 963-969 yılları arasında Bizans İmparatoru olan Nikephoros Phokas'ın ailesince 962 yılında yaptırılmıştır. Mavi tonlar için Afganistan'dan ithal edilen lapislazuli diye bilinen kıymetli taş kullanılmıştır. 1980-1987 yılları arasında başarılı bir biçimde onarılmıştır.

Sahneleri:

Tonozun kuzey Duvarı : Müjde, Ziyaret, Bakireliğin ispatı, Doğum ve Üç müneccimin tapınması,

Tonozun kuzey duvarında Yusuf'un birinci rüyası, Beytüllahim'e yolculuk, altında nişler içinde sekiz aziz tasviri, en altta ise Vaftizci Yahya'nın çağırılması, İsa'nın Vaftizci Yahya ile buluşması, Vaftiz, İsa'nın mabede takdimi, Matta'nın görevlendirilmesi, Havarilerin görevlendirilmesi, Kana düğünü

Batı Duvarı :Mısır'a kaçış, İsa'nın denenmesi, İsa mabette 12 yaşında , tonozun merkezinde İsa'nın göğe yükselişi ve Havarilerin tanrı yolunda görevlendirilmesi

Tonozun güney dubvarı: ilk Diakonlar, Pentekost ve Havarilerin tanrı yolunda görevlendirilmesi

Tonozun güney duvarı : tanımlanamayan melekler, altında nişler içinde aziz tasvirleri, en altta ise Zengin adamın oğlunun iyileştirilmesi, Jairus'un kızının iyileştirilmesi, Felçlinin iyileştirilmesi, Lazarus'un diriltilmesi, Kudüs'e giriş ve Son yemek; batı kanadında Ayakların yıkanması

Ana apsiste İsa çarmıhta, İsa'nın çarmıhtan indirilmesi, Kadınlar boş mezar başında, İsa'nın cehenneme inişi:

ana apsisin ön cephesinde İlk Diakonlar, İsa ve Samarralı kadın, niş içinde Meryem ve çocuk İsa, kuzey apsiste ise Peygamberlerin görünümü ve Melekler.

Hotel | Türkiye | Kapadokya | Turlar | Fotoğraflar | Misafir Defteri | Rezervasyon | Home